Wrote:
Zamek w Świrzu – wznieśli w XV wieku Świrscy herbu Szaława z Romanowa.
W 1427 roku w Świrzu przebywał król Władysław Jagiełło. Z 1530 roku pochodzi pierwsza wzmianka o zamku.
W 1648 r. podczas Powstania Chmielnickiego warownię zdobyli Kozacy. W 1649 roku zginął w bitwie pod Zborowem ostatni z rodu rotmistrz Paweł Świrski, w związku z czym zamek przeszedł w ręce kasztelana halickiego i chorążego podolskiego Aleksandra Cetnera herbu Przerowa[3]. Nowy właściciel rozbudował zamek. W 1672 r. zamek zdobyli Turcy, jednak powtórne ich oblężenie w 1675 roku było dla nich niepomyślne, bo wzmocniona warownia się obroniła wzmocniona o załogę zamku w Pomorzanach. W latach 20. XIX wieku właścicielami przestała być rodzina Cetnerów i zamek często zmieniał właścicieli. W 1907 roku zamek kupiła Irena z Wolańskich Pinińska, która następnie wyszła za generała Roberta Lamezana-Salinsa. Zamek po remoncie udostępniono zwiedzającym. Podczas I Wojny światowej zamek w 1914 roku został spalony przez wycofujących się Rosjan i następnie niszczał jako ruina bez sklepień i dachów. Gruntowną odbudowę przeprowadził gen. Lamezan-Salins w latach 1920-1926. Córka generała wyszła za mąż za Tadeusza Bór Komorowskiego herbu Korczak, który zamieszkał w zamku w 1930 roku. W czasie II wojny światowej zamek ponownie zdewastowano. Po 1945 roku mieściła się w nim szkoła traktorzystów i internat dla uczniów.
W 1975 r. obiekt poddano pracom remontowo-konserwatorskim. Nie jest oficjalnie udostępniony do zwiedzania.
Zamek zbudowano na wzgórzu na planie nieregularnego czworoboku. W obrębie zabudowań znajdują się dwa dziedzińce, gospodarczy i reprezentacyjny. Oba posiadające osobne wjazdy dziedzińce położone są na różnych poziomach i łączą je schody. Wjazd główny mieścił się w wieży bramnej na osi skrzydła zamykającego od południa dziedziniec reprezentacyjny. Nad bramą dawniej znajdowały się dwa herby: Cetnerów i Zamoyskich. Brama do której prowadzi most nad fosą flankowana jest dwoma czworobocznymi basztami.