Na terenie woj. bracławskiego u zbiegu rzeki Kodymy z Bohem, hetman wielki koronny Stanisław Koniecpolski rozkazał wybudować w Koniecpolu Nowym zamek, który zaprojektował Beauplan. Projektant napisał o niej tak:
"Owcze Sauram lub Koniecpol Nowy jest ostatnią siedzibą Polaków od strony Oczakowa, którą założyłem w roku 1634 i 1635. Wzniosłem tu królewską twierdzę"
"Starożytna Polska pod względem historycznym..." tom 2, str. 1351-1352, Warszawa, 1845 opisała to miejsce następująco: "Z mocnej niegdyś warowni pozostały szczątki wałów i opodal stojący nad Bohem słup ciosowy z napisem: Koniec Polski"
"Słownik geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich 1883 roku, Warszawa" opisał miasteczko następująco:
"Nowy Koniecpol.
Powiat Bałcki, u zbiegu Kodymy z Bohem, gmina Bohopol, parafia Krzywe Jezioro. Ma 1074 mieszkańców, 1662 dzies. ziemi włościańskiej. Cerkiew św. Dymitra z 610 parafianami i 89 dzies. ziemi. Synagoga żydowska, szkoła wiejska, młyn, targów 26, sklepów 12, rzemieślników 16.
Stanisław Koniecpolski, kasztelan krakowski, hetman wielki koronny, mając tu rozległe posiadłości, zbudował to miasto, z jego polecenia znakomity inżynier francuski Wilhem Beauplan założył tu twierdzę w 1634 roku. Stary hetman często tu przemieszkiwał. Niemiłym okiem spoglądali na tę twierdzę Turcy i w celu jej zniszczenia często Tatarów nasyłali. Majętność ta od Koniecpolskich przeszła do Lubomirskich, następnie do Szałajskich, dziś Sobańskiej. Ziemi dworskiej z Kumorami do 7000 dzies. Z warowni pozostały zaledwie szczątki wałów o opodal stojący słup ciosowy nad Bohem z napisem "Koniec Polski". Był tu kościół jezuitów."
|