Kamienny zamek pierwotnie znajdował się w pobliżu Starego Zbaraża, jednakże po zniszczeniu go w 1589 roku przez Tatarów już go nie odbudowywano. Nowy zamek zbudowano na płaskowyżu opadającego w kierunku miasteczka nad rzeką Gniezną i stawem.
Projekt zamku wykonał Vincenzo Scamozzi około 1612 roku na zlecenie Krzysztofa Zbaraskiego. Budowę rozpoczęto około 1620 roku, wg innego projektu prawdopodobnie Henryka van Peene. Zamek założono na planie kwadratu o boku 93 m. Wały miały 12 m. wysokości i szerokość 23 metrów. Od strony dziedzińca znajdowały sie sklepione kazamaty. Fosa miała szerokość 40 metrów. Do zamku prowadziła dwukondygnacyjna brama (przebudowany w XVIII w.), po przeciwnej stronie stanął dwupiętrowy pałac na planie kwadratu z podziemnymi przejściami do kazamatów i studni.
Przed 1648 rokiem powstało przedzamcze, jednakze fortyfikacja została zdobyta w 1648 roku przez Kozaków. Po odzyskaniu warowni fortyfikacje ziemne wokół zamku rozbudowano w 1649 roku (
plan), dzięki czemu twierdza wytrzymała znane z literatury oblężenie Chmielnickiego.
W 1675 roku zamek zdobyli Turcy. Odbudował go Dymitr Wiśniowiecki. Wojska moskiewskie spustoszyły obiekt w 1707 i 1734 roku. Przed I wojną światową ówczesny właściciel Tadeusz Niementowski odrestaurował bramę i zabezpieczył pałac. W czasie wojny wojska rosyjskie wysadziły kazamaty. Po 1935 roku Związek Oficerów Rezerwy odbudował bramę i pałac.
1. Dokładniejszy opis zamku znajduje się
tutaj
2. Opis na stronie Blacky
http://www.castles.com.ua/zb.html
3. Więcej zdjęć
http://ua.vlasenko.net/zbarazh/index.html
4. Opis na
rzecz-pospolita.com
Pałac:
Plan:
Rekonstrukcja:
Stary Zbaraż
Zdjęcia